सुगम Archive - Page 2 of 2 - बोधसूत्र

Jul 16

कोल्हापूर परिसरात रोमन देव

ग्रीक आॅलीम्पियन देवांपैकी एक महत्त्वाचा देव म्हणजे पाॅसीडॉन (Poseidon). रोमन दैवतशास्त्रामध्ये भूकंप निर्माण करणारा असे त्याचे प्राथमिक स्वरूप आहे. पाॅसीडॉन पुढे समुद्र देव किंवा पाण्याचा संरक्षक देव म्हणून प्रस्थापित झाला. तो समुद्राच्या लाटा नियंत्रित करून इतर विपत्तींपासून खलाशांना सुरक्षित बाहेर काढण्याचे कार्य करतो. त्यामुळे खलाशी, व्यापारी यांच्यासाठी तो महत्त्वाचा देव झाला होता. मात्र पाॅसीडॉन कोपला […]

Jul 12

नायिकांचे सट्टक

नाट्याचे विविध प्रकार असतात. प्रज्ञावंत आणि प्रतिभासंपन्न कवी आणि नाटककार अश्वघोष याचे शारिपुत्रप्रकरण हे प्रकरण प्रकारचे नाट्य आहे. तसेच प्राकृत भाषेमध्ये एका विशिष्ट नाट्य प्रकराची निर्मिती झाली ते म्हणजे सट्टक. संस्कृत नाट्यापेक्षा सट्टक हे वेगळ्या पद्धतीचे नाट्यस्वरूप बघायला मिळते. अभ्यासकांच्या मते सट्टक हा शब्द प्राकृत आट्ट या शब्दापासून बनलेला शब्द असावा असे एक मत आहे. […]

Jul 10

इंद्र, वरुण आणि यम झाले पक्षी..

कुबेराप्रमाणे राजा मरुत याच्या यज्ञासाठी इंद्र, वरूण आणि यम हे देवही उपस्थित असतात. महेश्वरासाठी असलेल्या या यज्ञात रावण त्याच्या सैन्यासह आलेला पाहून कुबेरासह हे सर्व देव वेगवेगळ्या पक्ष्यांची रूपे धारण करतात. इन्द्रो मयूरः संवृत्तो धर्मराजस्तु वायसः | कृकलासो धनाध्यक्षो हंसश्च वरुणोऽभवत् || (रामायण उत्तरकाण्ड १८.५) इंद्र मयुर, वरुण हंस तर यमराज कावळ्याचे रूप धरण करतात. […]

Jul 05

ताकापुरते रामायण

हल्ली म्हणींचा वापर पुष्कळसा कमी झाला आहे पण भाषेतील मार्मिकता किंवा रूपकात्मक अभिव्यक्ती ही आपल्याला एका वाक्याच्या माध्यमातून म्हणींच्या रूपात व्यक्त होताना दिसते. परंपरा आणि संस्कृतीचे गंध बेमालूमपणे कळत-नकळत आपल्या सोबत प्रवाहित होत असतात. त्याचे काही दुवे या म्हणींमध्ये आपल्याला दिसतील. गोष्ट अत्यंत साधी आहे – ताकापुरते रामायण. जितके ताक किंवा पदार्थ किंवा देय तितकाच […]